Kaderakkoord maakt grensoverschrijdend telewerk in Europa makkelijker

Bij grensoverschrijdende arbeidssituaties rijst de vraag welke socialezekerheidswetgeving op de arbeidssituatie van toepassing is.

In principe zijn werknemers sociaal verzekerd in het land van tewerkstelling. Een werknemer die woont in Nederland, maar werkt in België is dus onderworpen aan de Belgische socialezekerheidswetgeving, het land waar hij werkt.

Een werknemer die woont in Nederland en werkt in België - waar ook de maatschappelijke zetel van de werkgever zich bevindt – maar af en toe ook telewerkt vanuit zijn woonland Nederland, verricht werkzaamheden op het grondgebied van twee lidstaten.

In dat geval blijft de werknemer in het land van de werkgever (België) verzekerd op voorwaarde dat hij minder dan 25% in zijn woonland (Nederland) telewerkt.

Tijdens de coronacrisis werden heel wat organisaties verplicht om werknemers te laten telewerken. Om te vermijden dat al die werknemers opeens onder een ander socialezekerheidsstelsel vielen, werd op Europees niveau beslist om geen rekening te houden met dat telewerk. Er gold dus een uitzondering op de 25%- regel en bleef de werknemer toch in het land van zijn werkgever verzekerd, zelfs als hij meer dan 25% in zijn woonland telewerkte. Maar die uitzondering liep af op 30 juni 2023.

Vanaf 1 juli 2023 biedt het kaderakkoord dus een nieuwe oplossing voor grensarbeiders die meer dan één dag van thuis uit willen werken.

Voortaan kan je een verzoek indienen om de socialezekerheidswetgeving van de lidstaat van de zetel of vestigingsplaats van de werkgever op een werknemer toe te passen als:

• de woonstaat van deze werknemer een andere is dan de staat van de zetel of vestigingsplaats van zijn werkgever, en
• het grensoverschrijdende telewerk in de woonstaat minder dan 50 % van de totale arbeidstijd bedraagt, en
• de werknemer samen met de werkgever in onderling overleg een aanvraag indient bij de Sociale Zekerheid.

De twee lidstaten moeten het kaderakkoord ondertekend hebben, zowel:

• de lidstaat waar de werkgever gevestigd is en waar de werknemer gewoonlijk werkt, als
• de lidstaat waarin de werknemer woont en gedeeltelijk telewerkt.

Voorbeeld:

Een werknemer werkt in België voor een Belgische werkgever. Hij werkt twee dagen van thuis uit in Frankrijk. Hij blijft aan de Belgische sociale zekerheid onderworpen:

• als partijen dat willen, en
• als Frankrijk ook het EU-akkoord ondertekend heeft.

Voor alle duidelijkheid:

De werkgever en de werknemer zijn niet verplicht om de principes van het kaderakkoord toe te passen.

De partijen hebben de keuze:

• ofwel vragen ze een A1-document aan in toepassing van de normale regels. Dan blijft de 25%-grens voor telewerk gelden,
• ofwel vragen ze een A1-document aan conform het EU-akkoord. Dan geldt de nieuwe 50%-grens voor telewerk.

Heel wat landen hebben de kaderovereenkomst intussen ondertekend, waaronder België en de directe buurlanden (Nederland, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg). Andere landen hebben aangegeven het akkoord ook te willen ondertekenen. Het kaderakkoord treedt dan in werking op de 1^ste van de maand volgend op de datum van ondertekening.

Het Verenigd Koninkrijk heeft alvast meegedeeld dat ze de kaderovereenkomst niet zullen ondertekenen.

De meest actuele lijst van landen vind je op de website van de FOD Sociale zekerheid

• Tekst van de Kaderovereenkomst inzake de toepassing van artikel 16, lid1, van Verordening (EG) nr. 883/2004 in geval van gewoonlijk grensoverschrijdend telewerk
• Toelichtingsmemorandum betreffende de Kaderovereenkomst inzake de toepassing van artikel 16, lid 1, van Verordening (EG) nr. 883/2004 in geval van gewoonlijk grensoverschrijdend telewerk