Ga verder naar de inhoud

Aan de slag met impactgericht werken #1: VLAMO

24.02.2020

Beleidsplannen schrijven, zinvolle activiteiten organiseren voor je doelgroepen én er tegelijk over waken dat je vzw financieel gezond blijft: als medewerker van een socioculturele organisatie zou het handig zijn als je extra uren op een dag zou kunnen bij toveren…

Maar ondanks dat we het allemaal drukdrukdruk hebben, loont het om de hectiek van elke dag af en toe te overstijgen en stil te staan bij de concrete impact die je als organisatie hebt. Dat is niet alleen nuttig in de communicatie over je organisatie naar de buitenwereld toe. Het helpt je ook om te begrijpen welke effecten je activiteiten hebben, zodat je weet wat je kan doen om die verder te verbeteren.

Bovenstaande is exact de uitdaging die 15 van onze lidorganisaties afgelopen jaar aan gingen in het traject rond impactevaluatie: een lerend netwerk dat tot we samen met Verso en Sociale Innovatiefabriek in het leven riepen. 1 van die deelnemers was VLAMO, de Vlaamse organisatie voor amateurmuziek.

Wie? De Vlaamse organisatie voor amateurmuziek, die 1200 orkesten en 65000 amateurmuzikanten tot z’n leden mag rekenen

Focus jaartraject? Het project “(waar)borgen van de fanfarecultuur”, waarmee VLAMO de fanfarecultuur in Vlaanderen erkend hoopt te krijgen als immaterieel erfgoed op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed.

VLAMO Joris Michael
Sophie Pelsmaekers, beleidsmedewerker zakelijk beheer
Echt in de breedte en diepte werken op iets wat je organisatie vooruit stuwt: heerlijk!

Sophie Pelsmaekers, beleidsmedewerker zakelijk beheer

“We waren het bij VLAMO al langer gewoon om op regelmatige tijdstippen in te zoomen op de impact die we als organisatie hebben. Alleen al omdat we dat jaarlijks moeten rapporteren aan de overheid. Gewoonlijk grijpen we dan terug naar cijfertjes: hoeveel leden hebben we, en hoeveel activiteiten organiseren we? Vooral wat dat laatste betreft bleven we jaar na jaar wat op onze honger zitten. Want je kan wel beschrijven wat je allemaal doet als organisatie, maar niet wat het exact teweeg brengt bij je doelgroep. Om dat helder te krijgen, gingen we op zoek naar handvaten. En die vonden we in het jaartraject rond impactevaluatie.”

Start small, grow big

“Coach Nele heeft ons van bij het begin aangeraden om klein te beginnen en voor een afgelijnd project te kiezen dat we als testcase konden gebruiken. Het was een uitdaging om dat helder te krijgen, maar uiteindelijk besloten we om de theorie die we leerden toe te passen op ons dossier rond het waarborgen van de fanfarecultuur, dat voor ons als organisatie sowieso al bovenaan ons prioriteitenlijstje stond. We hopen dat uniek stukje traditie binnen het Vlaamse verenigingsleven in het voorjaar van 2020 erkend te krijgen als immaterieel erfgoed. De laatste 10 jaar zien we dat het aantal fanfares in Vlaanderen afneemt, en we zouden het zonde vinden als die traditie niet op één of andere manier bewaard zou blijven. Vergelijk de erkenning met een label zoals ‘Unesco Werelderfgoed’, maar dan op Vlaams niveau.”

Luisteren naar de achterban

“We vonden het heel belangrijk om in ons aanvraagdossier zoveel mogelijk de stem van het veld te laten weerklinken. En dus gingen we aan de slag: in samenwerking met de mensen van CEMPER (het Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed, nvdr) lanceerden we een enquête bij onze leden rond het thema. De vele honderden antwoorden vormden de rode draad voor verschillende klankbordgroepen in de 5 provincies. Het doel was om daaruit heel concrete acties te distilleren, die het draagvlak voor de fanfarecultuur in onze maatschappij zouden kunnen vergroten. Wat voor beelden gebruiken we om fanfares en hun cultuur in de kijker te zetten? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat uitgeverijen ook meer hedendaagse bladmuziek gaan uitbrengen? Het zijn maar een paar voorbeelden van pistes die we bewandeld hebben.”

Vanaf nu in de gereedschapskist: de impactbril

“We zijn intussen meer dan een jaar verder, en in dat jaar hebben mijn collega Tine en ik ons ontpopt tot echte impact-ambassadeurs bij VLAMO. We hebben veel tijd en moeite gedaan om onze Theory of Change uit te werken en te visualiseren. Mooi om te zien dat het intussen intern wel een echte leidraad is geworden, die uitdraagt welke richting we als organisatie uit willen en hoe we maatschappelijk het verschil kunnen maken. Dit werkjaar willen we meer inzetten op diversiteit. Dat is niet alleen een werkpunt voor ons eigen ledenbestand, maar ook voor de activiteiten & wedstrijden die we organiseren en de communicatie die we de wijde wereld in sturen. Ik weet zeker dat die impactbril dan opnieuw goed van pas gaat komen. We hebben de ambitie om onze eigen organisatie én de fanfares van de toekomst toegankelijker te maken voor vrouwen, mensen met een beperking, mensen met een migratie-achtergrond én mensen die in kansarmoede leven.”

“Dit parcours van impactevaluatie heeft veel van ons gevergd, zeker omdat we bij VLAMO maar met een klein team werken. Maar het heeft ons ook veel opgeleverd: verrijkende contacten met andere socioculturele vzw’s en kansen om intensief samen te werken met collega’s in eigen huis, over onze specifieke verantwoordelijkheden heen. Het was lang geleden dat ik me op professioneel vlak zo uitgebreid in iets heb verdiept en dat heeft ook z’n vruchten afgeworpen: ons erkenningsdossier staat als een huis, en dat hebben we mee te danken aan dit traject.”

Copyright fanfarefoto: Joris Michael

Copyright portretfoto: Shirley Deceuninck

Meer weten over impactgericht werken?

Lees de getuigenis van Furia

Bekijk de tips van coach Nele

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in het jaarmagazine 2020 van Sociare.

Zelf een leuk verhaal of inspirerende case om te delen?

Daar maak je onze stafmedewerker communicatie & ledenrelaties altijd blij mee!