Het Paasakkoord: een overzicht van de socio-economische maatregelen

Met een half miljoen langdurig zieken in België en exploderende kosten is het voor de federale regering alle hens aan dek. Met een “allesomvattend plan voor de preventie en re-integratie van langdurig zieken” zet de regering maximaal in op de re-integratie van deze groep op de arbeidsmarkt. Daarbij hoort ook de responsabilisering van de verschillende betrokkenen:

• Langdurig zieken worden strenger opgevolgd en er zijn een aantal belangrijke wijzigingen op het vlak van gewaarborgd loon:
  • Werkt een langdurig zieke werknemer onvoldoende of niet mee aan de terugkeer naar werk? Dan wordt de werknemer gestraft;
    • Zo lopen werknemers het risico om 10% van hun uitkering te verliezen als ze niet aanwezig zijn zonder geldige reden na een uitnodiging van de Terug naar Werk coördinator – of bemiddelaar of als ze niet voldoen aan de administratieve verplichtingen.
    • Ze kunnen zelfs hun hele uitkering of gewaarborgd loon verliezen als ze niet ingaan op een uitnodiging van een arts (adviserend arts van de mutualiteit of arbeidsarts) in functie van hun re-integratie.
  • Eén dag ziek zonder doktersbriefje? Dat kan vanaf 1 januari 2026 nog maar voor 2 dagen, in plaats van de huidige 3 dagen. Let op; organisaties met minder dan 50 werknemers op 1 januari van het kalenderjaar waarin de arbeidsongeschiktheid zich voordoet, kunnen via organisatie-cao of het arbeidsreglement hiervan afwijken, zoals nu al het geval is.
  • Het recht op gewaarborgd loon tijdens een gedeeltelijke werkhervatting in geval van een nieuwe volledige arbeidsongeschiktheid wordt opnieuw helemaal uitgesloten. De werknemer zal tijdens de hele periode van gedeeltelijke werkhervatting terugvallen op de ziekte-uitkering van het ziekenfonds bij volledige arbeidsongeschiktheid. Volgens de huidige regels is dit alleen zo in de eerste 20 weken van de gedeeltelijke werkhervatting, daarna is er wel opnieuw recht op gewaarborgd loon.
  • Tot slot veranderen de regels rond herval en gewaarborgd loon. Momenteel hebben bedienden die hervallen opnieuw recht op één maand gewaarborgd loon als ze gedurende twee weken het werk hervatten. Vanaf 1 juli 2026 wijzigen de regels en ontstaat dit recht pas na acht weken volledige werkhervatting.
• De regering kijkt ook naar de verantwoordelijkheid van de artsen:
  • Er komt een meldpunt – of zoals omschreven in de pers, een “kliklijn”- voor artsen die te veel ziektebriefjes zouden uitschrijven.
  • Bovendien mag een ziektebriefje in het eerste jaar arbeidsongeschiktheid nooit gaan over een periode langer dan drie maanden. Dit om meer in te zetten op de opvolging van de langdurig zieke persoon.

• Werkgevers blijven ook niet buiten schot:
  • Vanaf 1 januari 2026 betalen organisaties met 50 of meer werknemers tijdens de tweede en derde maand van arbeidsongeschiktheid 30% van de RIZIV-uitkering. Deze maatregel vervangt de huidige sancties voor bedrijven met veel langdurig zieke werknemers. Organisaties die minder dan 50 werknemers tewerkstellen zijn uitgesloten van deze maatregel. Bovendien is de maatregel niet van toepassing op oudere werknemers maar alleen geldig bij zieke werknemers tussen en 18 en 54 jaar.
  • Daarnaast moedigt de regering werkgevers aan om mee na te denken over aangepast werk voor de zieke werknemer. Dit gebeurt door een verplichte inschatting van het arbeidspotentieel na acht weken arbeidsongeschiktheid.
  • Volgt er een positieve beoordeling van het arbeidspotentieel? Dan worden werkgevers verplicht om een re-integratietraject op te starten na zes maanden arbeidsongeschiktheid.
• Tenslotte komen ook de ziekenfondsen in het vizier. Hun financiering zal meer afhankelijk worden van hun succesratio om langdurig zieken te re-integreren op de arbeidsmarkt.

• De regering bespaart ook in de pensioenen. Zo worden de allerhoogste pensioenen niet meer volledig geïndexeerd. Er komt een gedeeltelijke indexering voor wie een brutopensioen krijgt tussen de 5.182 en 5.250 euro.
• De pensioenbonus maakt plaats voor een bonus-malussysteem. De regering zal de wettelijke pensioenbonus vanaf 2026 hervormen. De bonus wijzigt naar +2% van het pensioen per jaar opname na de wettelijke pensioenleeftijd (nu geldt de bonus al bij verder werken vanaf het vroegst mogelijke pensioenmoment). Dat verandert naar +4% per jaar vanaf 2030. Daarnaast komt er een pensioenmalus: per jaar uittrede vóór de wettelijke pensioenleeftijd (dus bij vervroegd pensioen) daalt het pensioenbedrag met 2% per jaar (vanaf 2030 -4% per jaar), tenzij de gepensioneerde minstens 35 loopbaanjaren kan aantonen met voldoende effectief gewerkte prestaties.
• Er komen meer belastingen voor de hoogste aanvullende pensioenen.

Het zogenaamde “koninginnenstuk” (volgens premier De Wever) van het regeerakkoord gaat over de beperking van de werkloosheid in de tijd. Wie langer dan twee jaar werkloos is, verliest vanaf 1 januari 2026 zijn of haar uitkering. Aan het begin van de werkloosheid zal de uitkering wel hoger zijn, maar ze zal daarna sneller dalen.

Deze maatregel geldt niet voor 55-plussers, op voorwaarde dat zij vanaf 2025 een loopbaan hebben van ten minste 30 jaar. Vanaf 2030 trekt de regering deze voorwaarde op naar een loopbaan van ten minste 35 jaar. Er bestaat ook een uitzondering voor personen die een opleiding volgen in het kader van een knelpuntberoep in de zorg of het onderwijs.

De regering verlaagt de loonlasten voor de lage- en middenlonen via een plafonnering van de sociale werkgeversbijdragen.

Persbericht federale regering: Regering-De Wever bereikt eerste reeks grote akkoorden | News.belgium.

Extra miljarden voor defensie en beperking werkloosheid in de tijd: dit staat in paasakkoord van federale regering | VRT NWS: nieuws