Wat als tijdelijke werkloosheid door corona en arbeidsongeschiktheid samen vallen?

Artikel 56 van de Arbeidsovereenkomstenwet bepaalt dat een werknemer alleen recht heeft op het gewaarborgde loon wanneer zijn arbeidsongeschiktheid zich voordoet tijdens "dagen van normale activiteit" binnen de onderneming.

De vraag is of de wetgever tijdelijke werkloosheid wegens overmacht of om economische redenen beschouwt als "dagen van normale activiteit"?

• In het geval van tijdelijke werkloosheid om economische redenen is de FOD Werkgelegenheid van mening dat dit niet het geval is en dat de arbeidsongeschikte werknemer zich tot zijn ziekenfonds moet wenden om een arbeidsongeschiktheidsuitkering te ontvangen.
• In geval van tijdelijke werkloosheid door overmacht worden de dagen in principe wel beschouwd als "dagen van normale activiteit" , waarvoor je als werkgever gewaarborgd loon verschuldigd zou zijn in geval van arbeidsongeschiktheid. De reden hiervoor is dat overmacht een plotselinge en onvoorziene gebeurtenis is die zich voordoet op een dag die normaal gesproken zou zijn gewerkt.
  • In de huidige context valt het perfect te verantwoorden dat dagen van tijdelijke werkloosheid als gevolg van overmacht geen "dagen van normaal werk" zijn. Dit is zeker het geval voor ondernemingen die getroffen worden door de preventieve maatregelen van de federale overheid en die hun toevlucht moeten nemen tot tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.
  • Bovendien, en misschien een belangrijker argument, moet het doel van het gewaarborgd loon niet worden vergeten: een werknemer heeft recht op het gewaarborgd loon ter compensatie van een loonverlies als gevolg van zijn of haar arbeidsongeschiktheid. Als hij of zij sowieso niet kan werken (door de overmachtssituatie), zelfs zonder ziek te zijn, is er geen loonverlies en dus ook geen gewaarborgd loon ter vervanging van een niet-bestaand loon (omdat de werknemer recht zou hebben gehad op een tijdelijke werkloosheidsuitkering ten laste van de RVA).

Deze ruime interpretatie van artikel 56 van de Arbeidsovereenkomstenwet maakt het dus mogelijk om aanspraken op gewaarborgd loon af te wijzen in gevallen waarin de onderneming tijdelijke werkloosheid moet toepassen. Werknemers die arbeidsongeschikt zijn wegens ziekte kan je dus doorverwijzen naar hun ziekenfonds.

Als de werknemer ziek wordt voor het begin van een periode van tijdelijke werkloosheid door overmacht die de hele organisatie (of een afdeling) treft, dan moet je het gewaarborgde loon betalen tot en met de dag voor het begin van de tijdelijke werkloosheid.

Vanaf de eerste dag van de tijdelijke werkloosheid moet de werknemer een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvragen bij zijn ziekenfonds.

Je bent als werkgever geen gewaarborgd loon verschuldigd. De werknemer kan onmiddellijk aanspraak maken op een arbeidsongeschiktheidsuitkering via het ziekenfonds.

• Zoals we hier boven al duidelijk maakten, heeft de werknemer geen recht op gewaarborgd loon tijdens de periode van tijdelijke werkloosheid door overmacht. Maar als de werknemer hierna nog steeds arbeidsongeschikt is, en de periode van gewaarborgd loon vanaf de aanvang van de ziekte is nog niet verstreken, dan ben je als werkgever nog gewaarborgd loon verschuldigd voor de resterende periode.

Voorbeeld:

• Een organisatie vraagt tijdelijke werkloosheid overmacht aan van 18/3/2020 tot 5/4/2020.
• Een bediende is ziek vanaf woensdag 25/3/2020. Hij werkt doorgaans voltijds op alle weekdagen.
• Van 18/03/2020 tot en met 24/03/2020 zal de werknemer volledig op tijdelijke werkloosheid overmacht door corona geplaatst worden.
• Voor de periode van 25/03/2020 tot en met 3/04/2020 heeft de werknemer recht op een ziekte-uitkering van de mutualiteit.
• Vanaf 6/04/2020 is de periode tijdelijke werkloosheid verstreken, maar de werknemer is nog steeds ziek. De periode gewaarborgd loon van de bediende loopt theoretisch tot en met 23/04/2020. De werkgever is dus nog gewaarborgd loon verschuldigd voor de periode van 6/04/2020 tot en met 23/04/2020. Bij verlenging van de ziekte zal de werknemer vanaf 24/04/2020 opnieuw recht hebben op een ziekte-uitkering van de mutualiteit.

In deze situatie worden geplande arbeidsdagen afgewisseld met dagen geplande tijdelijke werkloosheid.

• Je bent dan als werkgever gewaarborgd loon verschuldigd voor de geplande arbeidsdagen waarop de werknemer arbeidsongeschikt is.
• Voor de dagen waarop de werknemer in tijdelijke werkloosheid wegens overmacht was ingepland moet deze een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvragen bij zijn ziekenfonds.

Je leest meer over de formaliteiten, het recht op gewaarborgd loon of ziekte-uitkeringen in dit nieuwsbericht van Unisoc. Welke verplichtingen de werknemer heeft ten aanzien van zijn ziekenfonds, vind je terug op de website van het RIZIV.