FAQ artikel 17 - Verenigingswerk

Voor wie is dit bedoeld?

Voor welke activiteiten & functies kan ik het gebruiken?

Hoe lang mag een artikel 17-medewerker voor ons werken?

Hoe zit dat met het contract?

Kan ik een occasioneel medewerker eerst op proef laten werken?

Hoe beëindig ik de overeenkomst?

Wat met loon en andere voordelen?

Hoe zit dat met de regels rond arbeidsduur?

Geldt de regeling rond sectorale flexibiliteit?

Ben ik gewaarborgd loon verschuldigd bij ziekte of ongeval?

Heeft een artikel 17 medewerker recht op betaalde afwezigheid op een feestdag?

Welzijn op het werk: waar hou ik rekening mee?

Hoe verloopt de aangifte bij de Sociale Zekerheid?

Wat met de sociale zekerheidsbijdragen (rsz)?

Bouwt de werknemer vakantierechten op?

Worden de inkomsten van de werknemer belast?

Kan de werkloze werknemer het recht op een werkloosheidsuitkering behouden wanneer deze tijdens de werkloosheid nog verder werkt via artikel 17?

Kan een uitkeringsgerechtigde werkloze werken via artikel 17?

Wat met een werknemer die ziek wordt en verbonden is met een arbeidsovereenkomst artikel 17?

Wat met een arbeidsongeschikte werknemer die tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid wil werken via artikel 17?

Is het combineerbaar met een ander statuut?

Is er een modelovereenkomst beschikbaar?

• Een occasioneel sociocultureel werker kan gelijk wie zijn, in gelijk welk statuut: werknemers, werklozen, gepensioneerden, zelfstandigen, studenten, ambtenaren, leerkrachten, werknemers in tijdskrediet, personen niet-professioneel actief,...
• Voor werklozen is een aangifte bij de RVA verplicht, zie hieronder.
• Let op: Er is een wachttijd van 1 jaar wanneer de werknemer bij jou in dienst was via een arbeidsovereenkomst of wanneer je ermee verbonden was via interim, een statutaire aanstelling of een aannemingsovereenkomst. Deze wachttijd is niet van toepassing wanneer het gaat om een werknemer die op pensioen is of een student.

• organisaties die vakantiekolonies, speelpleinen en sportkampen inrichten: personen die je als beheerder, huismeester, monitor of bewaker tijdens de schoolvakanties tewerkstelt (art. 17 §1 3°)
• de door de bevoegde overheden erkende organisaties of organisaties die aangesloten zijn bij een erkende koepelorganisatie en die tot taak hebben socio-culturele vorming en/of sportinitiatie en/of sportactiviteiten te verstrekken, en de personen die buiten hun werk- of schooluren of tijdens de schoolvakanties door deze organisaties worden tewerkgesteld als animator, leider, monitor, coördinator, sporttrainer, sportlesgever, sportcoach, jeugdsportcoördinator, terreinverzorgers-materiaalmeester, lesgever, coach, procesbegeleider en de organisaties van de door de bevoegde overheden erkende amateurkunsten-sector of organisaties die aangesloten zijn bij een erkende koepelorganisatie, die personen tewerkstellen als artistieke of (kunst)technische begeleiders en lesgevers, coaches en procesbegeleiders en waarvan de prestaties geen artistieke prestaties zijn die al worden gedekt door of in aanmerking komen voor de kleine vergoedingsregeling voor kunstenaars (art. 17 §1 4°)
• inrichters van sportmanifestaties: personen die je uitsluitend op de dag van een sportmanifestatie tewerkstelt. Niet voor betaalde sportbeoefenaars. (art.17 §1 6°)
• de organisatoren van socioculturele manifestaties en de personen die ze tewerkstellen voor maximaal 32 uren, te spreiden volgens de behoeften op de dag van het evenement en 3 dagen voor of na het evenement, met uitsluiting van artistieke prestaties die al worden gedekt door of in aanmerking komen voor de kleine vergoedingsregeling. (art.17 §1 7°)

• Een arbeidsovereenkomst in het kader van artikel 17, kan zowel een contract van bepaalde duur als van onbepaalde duur zijn.
• Je sluit dit schriftelijk, uiterlijk op het tijdstip waarop de occasionele medewerker in dienst treedt.
• Je gaat eerst het resterende saldo uren na vooraleer je de overeenkomst ondertekent.
• Beantwoordt de werknemer ook aan de definitie van student? Gebruik dan het modelcontract dat ook alle verplichte vermeldingen voor studenten bevat.

• Het is mogelijk om activiteiten die onder elk van de twee contingenten vallen te combineren. In dat geval is het plafond voor alle activiteiten samen beperkt tot 450 gewerkte uren/jaar.
• De tewerkstelling volgens artikel 17 kan je voor maximaal 190 gewerkte uren cumuleren met studentenarbeid (600u studentenarbeid + 190u artikel 17). Wordt het quotum van 190 uren overschreden, dan worden de uren afgetrokken van het studentenquotum (600u). Opdat het groeipakket behouden blijft, moet de student wel rekening houden met bepaalde grenzen. Voor meer informatie over het groeipakket kan je hier terecht.

Nee, dat is niet mogelijk.

Bij overschrijding van het quotum uren zal de RSZ de gehele tewerkstelling via artikel 17 aanmerken als een gewone tewerkstelling. Dus ook de geleverde prestaties voor de overschrijding van plafond zullen worden geherkwalificeerd naar gewone arbeidsprestaties. Dit heeft tot geval dat de RSZ retroactief de verschuldigde sociale bijdragen zal invorderen.

Bovendien zal de fiscus bij overschrijding van het quotum uren eveneens alle beloningen voor verenigingsactiviteiten als beroepsinkomsten aanmerken, dus ook de beloningen die niet onderworpen worden aan sociale bijdragen, zoals de beloningen voor prestaties die vóór het overschrijden van het maximum aantal uren werden geleverd voor een andere werkgever dan diegene waarbij het maximum werd overschreden. De RSZ zal de FOD Financiën moeten informeren wanneer een belastingplichtige een kwartaalgrens of jaargrens overschrijdt.

Dat gebeurt automatisch bij het bereiken van de einddatum. Wil je de arbeidsrelatie echter vroeger beëindigen? Dan gelden er specifieke opzegregels:

• in geval van een overeenkomst van onbepaalde duur:
  • 14 dagen wanneer de werknemer minder dan 6 maanden anciënniteit heeft
  • 1 maand wanneer de werknemer minstens 6 maanden anciënniteit heeft

• in geval van een overeenkomst van bepaalde duur:
  • 14 dagen indien de overeenkomst voor een duur van minder dan 6 maanden gesloten is
  • 1 maand wanneer de overeenkomst voor een duur van minstens 6 maanden gesloten is

• Je hoeft geen C4, tewerkstellingsattest en vakantieattest af te leveren bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Dezelfde loonvoorwaarden gelden als andere werknemers in de organisatie die tot dezelfde categorie behoren:

• Sectorbarema's als die gelden voor jouw organisatie
• Algemeen minimumloon als het gaat om een tewerkstelling van minstens 1 maand

Heeft de werknemer via artikel 17 recht op andere voordelen/rechten?

• Tussenkomst woon-werkverkeer en kostenvergoedingen: zelfde als werknemers
• Voordelen zoals bijvoorbeeld maaltijdcheques: heb je geen onderscheid in toekenning gemaakt, dan wel. Je kan in je loonbeleid specifiëren dat je deze werknemers, objectief te verantwoorden uitgesloten categorie, geen maaltijdcheques of andere voordelen toekent.

De normale arbeidsduurregels zijn van toepassing, behalve:

• 1/3de regel: Je moet geen contractuele tewerkstellingsduur voorzien, die minstens 1/3de van de wekelijkse arbeidsduur van een voltijdse werknemer in uw organisatie bedraagt.
• 3-urenregel: de werknemer mag minder dan 3 uren aaneensluitend worden tewerkgesteld. Je mag bijvoorbeeld overeenkomen dat de werknemer slechts 1 uur op een dag werkt.

Is de werknemer jonger dan 18?

Dan moet je er rekening mee houden dat er afwijkende regels rond pauzes en rusttijd, zon- en feestdagwerk en nachtarbeid van toepassing zijn.

Jazeker, de werknemer kan in de sectoraal bepaalde organisaties en voor bepaalde activiteiten, zoals vergaderingen, animatie en vorming van kinderen, jongeren en volwassenen, festivals, tentoonstellingen en publieke manifestaties die vereisen dat de werknemers ’s avonds, ’s zondags en/of op feestdagen werken.

Concreet houdt het in dat de werknemer tot maximum 11 uur per dag en maximum 50 uur per week kan werken, na 20u, op zondag en op feestdagen.

Je betaalt een toeslag van 20% voor toegelaten flexuren gepresteerd:

• boven 40 uur per week, maximaal 50 uur per week,
• boven 9 uur per dag, maximaal 11 uur per dag,
• gepresteerde uren op een feestdag

Je hoeft geen toeslag van 20% te betalen voor nachtwerk (tussen 20 uur en 6 uur) en zondagarbeid.

Hieronder kan je de cao raadplegen:

Neen, de tewerkstelling volgens artikel 17 geeft geen recht op gewaarborgd loon voor arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte of ongeval van gemeen recht, tenzij de sector dat in een cao zou voorzien. Dat is niet het geval in onze sector.

• Ja, als die binnen het contract valt.
• Hoe vermijd je dit? Werk met dagcontracten of met een contract met opsomming van de te werken dagen.

Wordt een feestdag die valt na het einde van het contract nabetaald?

• De anciënniteit is minder dan 15 kalenderdagen: geen nabetaling
• De anciënniteit is tussen 15 dagen & 1 maand: nabetaling van 1 feestdag in 14 dagen na het einde van het contract
• De anciënniteit is meer dan 1 maand: nabetaling van de feestdagen in 30 dagen na het einde van het contract

Breng je arbeidsongevallenverzekeraar op de hoogte van de start van de occasioneel medewerker in je organisatie.

• Zeer belangrijk: Als er geen arbeidsongevallenverzekering is en de werknemer art. 17 heeft een arbeidsongeval met een periode arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Dan is er geen recht op gewaarborgd loon en valt de werknemer onmiddellijk ten laste van het ziekenfonds, die indien het arbeidsongeval door Fedris erkend wordt als arbeidsongeval, zich zal wenden tot de ‘werkgever’ om de betaalde uitkeringen door het ziekenfonds en/of Fedris, terug te betalen.

Verder is de normale welzijnswetgeving van toepassing, we verwijzen daarvoor naar onze syllabus welzijn.

Is de occasioneel medewerker jonger dan 18 jaar?

Dan is een voorafgaand onderzoek en specifieke risicoanalyse verplicht!

Aangezien het gaat om prestaties die vrijgesteld zijn van sociale zekerheidsbijdragen moet je geen DmfA uitvoeren.

Je geeft wel iedere tewerkstelling (prestatie) volgens artikel 17 op voorhand aan via Dimona. Elke prestatie in het kader van artikel 17 moet je voorafgaand in uren aangeven via Dimona. Elk begonnen uur telt als een uur.

Let wel: niet gepresteerde, maar wel betaalde uren, zoals loon feestdag of klein verlet geef je niet door in Dimona.

Er zijn drie subtypes. Hieronder vind je de subtypes die voor onze sector relevant zijn.

Dimona 'S17' - sport

Dit type gaat om een Dimona aangifte in uren voor activiteiten die met sport te maken hebben.

Dimona 'O17' - overige sectoren

Dit type gaat ook om een Dimona aangifte in uren, voor alle activiteiten andere dan in de sport of voor de televisie. Het gaat hier om alle socio-culturele activiteiten.

Bovendien moet je zo snel mogelijk met terugwerkende kracht de prestaties aangeven die uitgevoerd werden vooraleer het aangiftesysteem operationeel was.

Je betaalt geen sociale zekerheidsbijdragen als volgende voorwaarden voldaan zijn:

• Maximum 300 uren/450 uren per jaar per medewerker
• Voorafgaande Dimona-aangifte
• Voor functie/activiteit zoals bepaald in artikel 17

Neen, aangezien de werknemer geen sociale zekerheidsbijdragen moet afdragen op dit inkomen zal deze geen rechten opbouwen, dus geen opbouw jaarlijkse vakantie.

Je houdt geen bedrijfsvoorheffing af. Het inkomen wordt in de personenbelasting van de werknemer belast als divers inkomen aan 10% tot een grens van 7.460 euro per jaar (geïndexeerd bedrag 2024).

Technisch gezien gaat het om een belastingtarief van 20% op alle diverse inkomsten uit artikel 17, dus alle vergoedingen en kostenvergoedingen in het kader van uitvoering contract artikel 17. Van dat brutobedrag wordt de helft afgehouden om het belastbare bedrag te kennen, wat resulteert in een effectief belastingtarief van 10%: Belasting van 20% ( bruto – 50% van totale bedrag) = 10%.

Wordt de student die werkt via artikel 17 belast?

Wanneer het gaat om een student die werkt via artikel 17, zijn er geen belastingen verschuldigd zolang deze student binnen de belastingvrije som blijft voor alle inkomsten samen, dus ook voor deze verkregen via studentenarbeid.

Wat zijn de fiscale gevolgen voor jou als werkgever?

Voor 1 maart van het jaar volgend op de prestaties bezorg je aan de werknemer en aan de fiscus een fiche 281.27.
Deze fiche vind je hier op de website van de fiscus.

De werknemer, verbonden met een arbeidsovereenkomst artikel 17, die werkloos wordt, kan de lopende overeenkomst in het kader van art. 17 voortzetten.

De werknemer mag, met behoud van het recht op uitkeringen, verenigingswerk in de sportsector of in het culturele verrichten, op voorwaarde dat het gaat om de voortzetting van een lopende overeenkomst die al werd uitgeoefend vóór uw uitkeringsaanvraag en dat die uitkeringsaanvraag wordt vergezeld van een schriftelijke verklaring.

In geval van de start van een activiteit in het kader van artikel 17 tijdens werkloosheid zal de werkloze dit voorafgaand moeten melden bij uitbetalingsinstelling. Dit doet de werknemer via het formulier C44. Alle informatie hieromtrent wordt weergegeven op het infoblad T41 van de RVA.

De werkloze werknemer zal geen werkloosheidsuitkering ontvangen op de dagen waarop hij prestaties in het kader van artikel 17 verricht. Bovendien moet de werkloze de prestaties in het kader van artikel 17 op de maandelijkse controlekaart aangeven.

De werknemer zal de lopende overeenkomst in het kader van artikel 17 kunnen voortzetten mits akkoord van de adviserend arts van het ziekenfonds.

De loutere voortzetting van de activiteit in het kader van artikel 17 op de eerste dag van de arbeidsongeschiktheid verhindert de erkenning van de staat van arbeidsongeschiktheid niet.

Het belastbaar inkomen omvat alle beloningen die voor de prestaties in het kader van artikel 17 worden toegekend, met inbegrip van de inkomsten die op grond van artikel 38, WIB 92 zouden worden vrijgesteld als het beroepsinkomsten betrof.

Eventuele vergoedingen voor woon-werkverkeer, maaltijdcheques, enz. maken dus deel uit van het belastbaar inkomen en moet je meetellen voor de maximumgrens van 7.170 euro.

Desgevallend is ook het vervangingsinkomen dat wordt verkregen in het kader van verenigingsactiviteiten, bijvoorbeeld naar aanleiding van een arbeidsongeval of arbeidswegongeval, in beginsel als divers inkomen belastbaar.

Echter, terugbetalingen van eigen kosten van de werkgever worden niet als een beloning voor geleverde prestaties beschouwd en moeten bijgevolg niet worden meegeteld. De kosten voor bijvoorbeeld een antigeentest zijn niet belastbaar, dit zijn immers kosten die gemaakt worden om de uitoefening van de functie mogelijk te maken en worden beschouwd als kosten eigen aan de werkgever.

De werknemer in arbeidsongeschiktheid erkend door de adviserend-arts van het ziekenfonds, kan mits voorafgaande toestemming van de adviserend-arts van het ziekenfonds een tewerkstelling in het kader van artikel 17 uitoefenen.

Verdient de werknemer meer dan 7.170 euro voor de tewerkstelling artikel 17 (monitorenstatuut) en is deze geen student, dan beschouwt de fiscus alle inkomsten als 'beroepsinkomsten' en worden deze belast aan de gewone progressieve personenbelasting. Als dit het geval is, dan zullen ook in het daaropvolgende jaar alle inkomsten uit het monitorenstatuut bekeken worden als beroepsinkomsten in de plaats van diverse inkomsten en dusdanig belast.

Verdient de werknemer dus meer dan 7.170 euro dan zal de belasting op dat inkomen dus een pak hoger liggen. De FOD Financiën adviseert om in ieder geval niet boven dit bedrag te gaan, de werknemer verliest immers twee jaren het belastingvoordeel.

De RSZ kijkt alleen naar het quotum uren en houdt geen rekening met de inkomensgrens. Het overschrijden van de inkomensgrens heeft dus alleen gevolgen voor de fiscus. De werknemer kan blijven werken via artikel 17, zo lang deze het quotum uren respecteert. Echter, deze zal wel het belastingvoordeel verliezen.

Niet gelijktijdig:

• Studentenjob
• Activiteiten als vrijwilliger

Gelijktijdig enkel mogelijk als het gaat om een andere functie/activiteit bij dezelfde werkgever.

Er is een wachttijd van 1 jaar wanneer de werknemer bij jou in dienst was via een arbeidsovereenkomst of wanneer je ermee verbonden was via interim, een statutaire aanstelling of een aannemingsovereenkomst. Deze wachttijd is niet van toepassing wanneer het gaat om een werknemer die op pensioen gaat of een student.

De wachttijd is ook niet van toepassing op personen, die de activiteiten verrichten bedoeld in artikel 3, 7° en 8°, van de wet van 24 december 2020 betreffende het verenigingswerk:

• artistieke of kunsttechnische begeleider in de amateurkunstensector, de artistieke en de cultuur-educatieve sector;
• verstrekker van opleidingen, lezingen, presentaties en voorstellingen over culturele, artistieke en maatschappelijke thema’s in de socioculturele, cultuur-, kunsteducatieve en kunstensector

die een aannemingsovereenkomst hebben gesloten tussen 1 januari 2021 en 31 december 2021.

Uitbreiding overgangsregeling

De federale regering breidt die overgangsregeling met een kb van 31 augustus 2022 uit omdat de doelgroep door de laattijdige bekendmaking van de nieuwe regels geen gebruik kon maken van de initiële regeling.

Het verbod geldt ook niet voor:

• personen die tussen 31 december 2021 en 1 oktober 2022 een aannemingsovereenkomst hebben gesloten
• personen die tussen 31 december 2020 en 1 oktober 2022 via een Sociaal Bureau voor Kunstenaars een arbeidsovereenkomst of overeenkomst hebben gesloten.

Dit laatste is van toepassing op de in het kader van de overeenkomst geleverde prestaties tot en met 30 september 2023.

Op onze website kan je via de onderstaande link een model van arbeidsovereenkomst voor artikel 17 vinden.