Steunpunt Tewerkstelling maakt van connectie met medewerkers dé topprioriteit van 2021
“Stoort dat niet te hard, dat lassen en slijpen op de achtergrond?”. Het is de eerste vraag die Bjorn Cuypers, coördinator bij Steunpunt Tewerkstelling in Antwerpen, ons stelt wanneer we videobellen met elkaar. Je kan er niet omheen: in het metaalatelier waar hij zich geïnstalleerd heeft, wordt duidelijk hard gewerkt. En dat intussen al meer dan 30 jaar.
“Wij zijn ontstaan in de jaren ’80 toen enkele organisaties met een achtergrond in het jeugdwerk de krachten bundelden om zogenaamde NEET-jongeren (afkorting die staat voor not in education, employment or training, nvdr) in de Antwerpse regio te bereiken. Op dat moment bleek het voor heel wat jongeren onmogelijk om via het reguliere, economische circuit aan werk te geraken. Dat had 2 belangrijke oorzaken: een mislukte schoolcarrière in het beroeps secundair onderwijs enerzijds, en anderzijds het feit dat hun arbeidsattitudes meestal onvoldoende beantwoorden aan de normen van de arbeidsmarkt. Daar zijn wij op beginnen inzetten door arbeidsbegeleiding en tweedekans-beroepsopleidingen aan te bieden. Dat die opleidingen eerder technisch georiënteerd zijn is een bewuste keuze geweest: het waren en zijn beroepen waar op de arbeidsmarkt veel vraag naar is.”
“Eigenlijk valt wat wij doen simpel te verwoorden: wij versterken mensen en proberen hen - via een aantal empowerende stappen- terug richting duurzame tewerkstelling te krijgen. Of dat nu is door ze elektriciteit te leren leggen of origami te leren vouwen, dat is au fond van ondergeschikt belang.”
Jullie werken zoveel mogelijk op maat van cursisten die bij jullie terecht komen. Waarom werkt dat het beste?
“Mensen in een kwetsbare situatie komen dikwijls van ver. Ze hebben niet alleen behoefte aan het aanleren van een vak, al is dat wel de rode draad doorheen onze integrale en persoonlijke manier van werken. Maar er komt veel meer bij kijken dan enkel maar dat. De meeste van onze cursisten komen naar hier omdat ze vooruit willen in het leven, maar velen onder hen komen op die weg nogal wat hindernissen tegen. Hun kennis van het Nederlands is nog niet goed genoeg om mee te draaien op de werkvloer, of ze hebben schulden, geen opvang voor hun kinderen, geen vervoer om op hun stageplaats te geraken. Samen met hen zorgen we ervoor dat ook die randvoorwaarden in orde komen. We ondersteunen hen -persoonlijk en op maat- op alle mogelijke manieren om dat pad te effenen, zeg maar.”
“Iedereen die bij ons een traject wil afleggen gaan we ook screenen, om te zien wat ze al kunnen en wat hun mogelijkheden zijn. Van daaruit stromen onze cursisten door naar 1 van onze 2 vooropleidingen, en later naar een vervolgopleiding, bij ons of bij VDAB. Die opleidingen organiseren we, met steun van FTMA en Stad Antwerpen, via een VDAB-tender. Op die meer dan 30 jaar zijn we intussen een loyale partner geworden voor heel wat overheden en bedrijven, dus ik kijk met vertrouwen naar de toekomst. Want in de cijfers zie je dat onze aanpak werkt: 85% van onze cursisten die afstuderen als hulp industrieel elektricien hebben na een half jaar werk. Tijdens die zoektocht kunnen ze trouwens ook rekenen op de ondersteuning van een jobcoach, wat mee aan de basis ligt van die goede cijfers.”
Het Steunpunt is er niet enkel voor mensen die zelf naar jullie toekomen: jullie gaan zelf ook actief op zoek naar mensen die onder de radar blijven.
“Klopt, dat doen we met het ESF-project Werk-In-Zicht. Samen met partnerorganisaties Kopa, Buurtservice en Gatam richten we ons met dat project op mensen die onder de radar verdwenen zijn, die bijvoorbeeld niet (meer) ingeschreven zijn bij VDAB of die in een onhoudbare familiale situatie terechtkwamen. Mensen die nergens aangemeld zijn, en daardoor ook geen leefloon ontvangen. Die doelgroep gaan we al 3 jaar lang actief opzoeken, onder meer via de Centra voor Basiseducatie en de gezondheidscentra.
"We richten ons op hun mogelijkheden, spelen in op hun intrinsieke motivatie en gebruiken geen dwang of sancties. Dat heeft geen enkele zin: als je als overheid mensen te vroeg in werk duwt is dat tijd- en geldverlies. Eerst moeten ze werken aan hun gezondheid, hun gezinssituatie, de kinderopvang. Pas als die drempels zijn weggewerkt, ontstaat er opnieuw mentale ruimte om te beginnen denken aan werken. We halen met die aanpak nog veel betere resultaten dan we eerst voorop hadden gesteld: op 3 jaar tijd hebben we bijna 1.000 mensen bereikt. 14% van hen konden we doorverwijzen naar meer gepaste begeleiding. En van de groep die bij ons een traject doorliep, daarvan stroomde 65% na afloop door naar een job, studie of stage. Het project is intussen verlengd tot eind 2022, in het kader van het plan van minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) om de werkzaamheidsgraad in Vlaanderen naar 80% te brengen.”
Wat wij doen bij STW valt simpel te verwoorden: wij versterken mensen richting duurzame tewerkstelling. Of dat nu is door ze elektriciteit te leren leggen of origami te leren vouwen, dat is au fond van ondergeschikt belang.
Björn Cuypers - coördinator
Corona: impact laat zich voelen op de werkvloer
Intussen moeten we al bijna een jaar leven met een pandemie die lelijk huishoudt. Hoe laat zich dat voelen in jullie organisatie?
“Toen de eerste lockdown zich vorig jaar in maart aankondigde, zaten wij middenin één van onze vooropleidingen, die nog 3 weken zou duren. Voor theorie hebben we meteen de switch naar online gemaakt, voor de praktijklessen was dat niet mogelijk. Na een sluiting tot begin mei zijn we gestart in een systeem van aparte bubbels, met andere start- en einduren per opleiding. In onze vooropleidingen is ook voorzien dat cursisten een VCA-attest halen (een veiligheidsattest dat werknemers in de industrie verplicht in hun bezit moeten hebben, nvdr). Dat is voor de meesten best wel een grote uitdaging, omdat daar heel wat ingewikkelde, Nederlandstalige woordenschat bij komt kijken. We hebben die lessen intussen allemaal opgenomen op video, wat voor onze cursisten eigenlijk een verbetering is: op die manier kunnen ze die lessen op hun eigen tempo nog herhalen als dat nodig is. In onze laatste vooropleiding hadden we daardoor zelfs een slaagpercentage van 100%.”
“Bij de heropstart in mei waren er voor ons 2 dingen prioritair: de gezondheid van onze werknemers en cursisten garanderen, maar ook rust en houvast creëren. We hadden geen zin om draaiboeken uit te werken en die enkele dagen later alweer te moeten aanpassen. Vandaar dat ons plan al meteen strenger was dan de maatregelen die toen van kracht waren. Het dragen van een mondmasker bijvoorbeeld, dat is bij ons al sinds de lente in het hele gebouw verplicht. En die aanpak heeft gewerkt: er raakten bij STW nog maar een paar mensen besmet met COVID-19.”
“Op vlak van onze werking valt de impact al bij al nog mee. Er startte in de screening van november iets minder mensen dan voor corona, maar dat was volgens mij te verklaren doordat we geëvolueerd zijn van een systeem van vrije inloop naar infosessies op afspraak. Bij de bedrijven waarmee we samenwerken merken we wel een zekere terughoudendheid, om bijvoorbeeld onze job- en taalcoaches toe te laten op de werkvloer. Dat is jammer, maar ergens wel te begrijpen. En voor onze werking is het voorlopig nog niet dramatisch."
"Eens dit allemaal gepasseerd is, denk ik dat de vraag naar goed opgeleide lassers en elektriciens zelfs nog gaat toenemen. Waar ik wel rekening mee hou, is dat er binnen het reguliere arbeidscircuit ook meer uitstroom van technisch geschoold personeel gaat zijn, omdat er wellicht een pak mensen uit de horeca of evenementensector zich gaan omscholen. Maar dat is allemaal nog wat koffiedik kijken.”
Ons allerbelangrijkste focuspunt in 2021? De connectie met al onze medewerkers behouden én versterken.
En op de werkvloer zelf, hoe loopt het daar?
“Ik ben me er bewust van dat we afgelopen jaar veel gevraagd hebben van onze werknemers. Omdat we onze werking gedeeltelijk anders moesten gaan organiseren, hebben onze mensen zich erg flexibel moeten opstellen. Collega’s moesten ineens op een ander uur beginnen werken, draaiden overuren, lieten verlofdagen vallen, werkten gewoon door tijdens de zomer… Het is ongeloflijk wat we als team gepresteerd hebben."
"Maar ik merk dat corona vandaag meer impact heeft op onze dagelijkse werking dan in maart vorig jaar. Het stressniveau in het team is gestegen, terwijl de weerbaarheid is gezakt. Een kleine tegenslag heeft een grotere impact dan vroeger. Alle leuke en verbindende momenten zijn dan ook volledig verdwenen. Momenten waarop mensen stoom konden aflaten.”
“Die interne werking, daar moeten we vanuit het coördinatieteam nu meer dan ooit mee bezig zijn. Bij STW werken we met 23 mensen, en zoals dat wettelijk verplicht is, gebeurt dat zoveel mogelijk van thuis uit. Ik weet dat de maatregelen noodzakelijk zijn, maar het doet me pijn om te merken dat het teamgevoel onder druk staat, dat er frustraties groeien omdat mensen elkaar niet meer fysiek zien. Ook dat we niet op een gepaste manier afscheid kunnen nemen van mensen die uit dienst gaan is lastig. Maar het is nu eenmaal zo, en ik hou mezelf én anderen constant voor: nog even volhouden, en dan wordt het beter.”
Hoe pakken jullie het als coördinatieteam dan concreet aan om jullie mensen toch gemotiveerd te houden, Bjorn?
“Alternatieven bedenken voor de groepsmomenten die nu wegvallen. Zo zijn we al een paar keer gaan wandelen met een collega. Je ziet mensen dan weer opleven. Om moeilijke situaties op te lossen kan het lonen om mensen toch eens fysiek samen te brengen om te praten, met respect voor de afstandsregels en in een goed verluchte ruimte uiteraard. Wat ik ook merk dat helpt, is blijven benadrukken dat we het goed doen als organisatie. Dat we er steeds waren voor onze cursisten, en dat alle doelstellingen die we samen met de VDAB hebben bepaald ruimschoots gehaald zijn. En dat we dat allemaal te danken hebben aan hun blijvende inzet.”
“Op vlak van intern beleid is het nu onze prioriteit om de connectie met iedereen te behouden of te versterken. Meer zorgzaam te zijn voor het welzijn van onze werknemers, en hen zoveel mogelijk structuur en duidelijkheid bieden. Ik heb als coördinator in deze periode ook moeten leren dat er grenzen zijn aan de dingen die we met het coördinatieteam kunnen veranderen. De impact van langdurige coronastress of sociale isolatie bij mensen, of bepaalde angsten die ineens opspelen? Zelfs al zou ik het willen: dat zijn dingen die wij niet helemaal kunnen wegnemen."
Digitaal: het nieuwe normaal
Nog een bijwerking van corona is dat we allemaal veel digitaler zijn gaan werken in vergelijking met een jaar geleden. Op welke manier dragen jullie daar bij STW jullie steentje aan bij?
“We focussen ons bij STW niet enkel op lassen en elektriciteit, maar runnen in onze vestiging ook een ICT service center. Aan het hoofd daarvan staat een ervaren IT-instructeur, die 5 stagiairs onder zijn vleugels heeft. Die artikel 60-medewerkers (OCMW-cliënten in een werkervaringstraject, nvdr) refurbishen daar gebruikte laptops, kijken printers na, upgraden computers… Bedoeling is om niet alleen te focussen op het puur technische, maar hen van A tot Z zoveel mogelijk zelf te laten doen: van administratie over telefoons beantwoorden tot uitleggen hoe de klant de wi-fi moet opzetten wanneer die een laptop komt ophalen."
"Onze klanten zijn in veel gevallen ook OCMW-cliënten, en het is mooi om te zien hoe onze mensen van de ICT exact aanvoelen wat onze klanten nodig hebben, hoe ze erin slagen om heel dat technische aspect toch op een eenvoudige manier uit te leggen. Ze tillen als het ware anderen over de digitale kloof heen, en dat is heel waardevol.”
“Maar de vraag is groot, en dus kunnen we zeker nog tweedehands computers en laptops gebruiken om te refurbishen. We zouden het ook fijn vinden om in de toekomst nog meer samen te werken met collega-organisaties, bedrijven en overheden. Zo voerden onze mensen al opdrachten uit voor Manus, CAW en stad Antwerpen en gaven ze al IT-lessen bij het Antwerpse Zorgbedrijf. Maar er zit nog meer potentieel in deze werking, daar ben ik van overtuigd.”
Oproep:
Heb je afgedankte computers of laptops die je graag wil schenken aan STW? Of zie je misschien een opportuniteit om samen te werken met Steunpunt Tewerkstelling op vlak van ICT?
Neem dan gerust contact op met Bjorn op 0473/39.00.11 of via mail.
Zelf een leuk verhaal of inspirerende case om te delen?
Daar maak je onze stafmedewerker communicatie & ledenrelaties altijd blij mee!