Hoe we jouw stem als socioculturele werkgever lieten weerklinken in 2019

Eerst nog dit: de verschillende niveaus waarop we aan belangenbehartiging doen

We leven in een land met een complexe staatsstructuur, dus het zal je wellicht niet verbazen dat we actief zijn op heel wat verschillende niveaus:

• Op federaal niveau zetelen we in Unisoc, de werkgeverskoepel van de social profit in België. Daar zitten we zij aan zij met de federaties die onder andere de werkgevers in de ziekenhuizen, gezinshulpen en maatwerkbedrijven vertegenwoordigen.
• Op Vlaams niveau vind je ons terug in Verso, de Vlaamse interprofessionele werkgeversfederatie in de social profit
• Op Brussels niveau vervullen we die rol binnen Bruxeo, de confederatie voor Brusselse social profit ondernemingen

Per bedrijfstak bestaat er zoiets als een paritair comité, waar werkgevers en werknemers samen onderhandelen over collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s. Voor onze sector zetelen we in paritaire comités 329.01 (Vlaamse socioculturele organisaties) en 329.03 (federale en bi-communautaire socioculturele organisaties).

Aan deze PC’s zijn verschillende sociale fondsen verbonden, telkens ook paritair beheerd. Daarnaast zetelt Sociare bijvoorbeeld ook in VIVO, het sectoraal opleidingsinstituut voor de social-profitsector en VSPF, de beheersorganisatie van de Vlaamse social-profitfondsen.

Het VIA5-akkoord: inzetten op koopkracht en kwaliteit van tewerkstelling

2019 begon voor onze belangenbehartigers met de verdere uitvoering van het VIA5-akkoord. Verschillende aspecten daarvan hadden concrete gevolgen voor de werkgevers in 2019:

• Zo was er bijvoorbeeld de verdubbeling van de investering in het aanvullende pensioen. In 2018 werd een eerste verhoging ingezet voor een extra bijdrage van de overheid voor de tweede pensioenpijler. Vanaf 2019 resulteert dit voor de volledige Vlaamse socialprofit in een bijkomende terugkerende investering van 7 miljoen euro per jaar.
• Daarnaast werden er ook bijkomende kwaliteitsvoorwaarden​ voorzien, daarover sloten we in december verschillende cao’s (verderop in dit artikel lees je daar meer over)
• De sociale partners erkennen in het VIA5-akkoord verder dat vorming en opleiding essentieel is voor versterking, kwaliteitsvol aanbod, werkbaarheid en de ontplooiing van de werknemers. En uiteraard ook voor de instroom en doorstroming van werknemers in de sectoren. Het VIA5-akkoord voorziet in dat licht dat organisaties hun vakbondsvertegenwoordigers- en afgevaardigden zullen informeren over het jaarlijks vormingsplan en met hen in dialoog gaan in het kader van het sociaal overleg. Verder engageren de werknemersorganisaties zich om voldoende transparantie te blijven bieden over de tijdsbesteding van de syndicale werking.

Intussen in de paritaire comités: cao’s aan de lopende band

Binnen de 2 paritaire comités waarin we zetelen gaat veel van onze tijd en energie naar het afsluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s. Daarin leggen we samen met de vakbonden afspraken vast die voor alle organisaties die onder dat specifieke PC vallen gelden. En dat waren er in 2019 nogal wat:

• In juni zag de cao taakloon het levenslicht. Die zorgt ervoor dat kunstenaars vanaf 1 september 2019 een vergoeding kunnen krijgen per taak en op basis hiervan ook hun rechten in de werkloosheidreglementering kunnen opnemen. Een taakloon is een specifieke vergoedingsvorm die toelaat kunstenaars te vergoeden voor het geheel van hun artistieke prestatie binnen een arbeidsovereenkomst, los van de specifiek gepresteerde uren. Het is voor een opdrachtgever die een arbeidsovereenkomst wil sluiten met een kunstenaar niet altijd eenvoudig om het creatieve aspect van de opdracht te vatten in een standaard verloning. Taakloon maakt het mogelijk dit element in de verloning op te nemen.
• In december waren het drukke weken in PC 329.01, want daar sloten we maar liefst 6 cao’s af! De belangrijkste was die over de toekenning van ecocheques. Die cao is een logisch gevolg van het VIA5-akkoord, waarin we samen met de syndicale organisaties afspraken om de opstap van het koopkrachtbudget in 2019 te vertalen in een éénmalige toekenning van ecocheques. De cao is van toepassing op de organisaties die VIA-middelen krijgen voor de uitkering van een eindejaarspremie. We werkten hiervoor een aanbod uit in samenwerking met Monizze.

• Een volgende belangrijke cao die we tijdens dezelfde week konden realiseren, bevat bepalingen rond interne vacatures en wat je opneemt in de arbeidsovereenkomst. Concreet bevat de cao 3 verschillende krachtlijnen:

1) Er komt er een interne bekendmakingsplicht voor vacatures in de organisatie

2) Sommige categorieën van werknemers kunnen voortaan voorrang krijgen om te solliciteren voor een interne vacature

3) Ontbindende voorwaarden uit arbeidsovereenkomsten worden voortaan principieel geweerd.

• De volgende cao in het rijtje focust zich op het voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere psychosociale risico’s op het werk, en wil re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval bevorderen.
• Dankzij de cao vakantieregeling kreeg elke werknemer recht op vakantie met een minimumduur van 2 opeenvolgde weken, inclusief drie weekends, rekening houdend met de organisatorische noodwendigheden met een aanbeveling om vakantie van 3 weken en 3 weekends mogelijk te maken.
• We sloten nog een cao af rond het vaststellen van bedragen eindejaarspremie 2019. In deze cao werd het geïndexeerd vast bedrag voor de eindejaarspremie voor 2019 vastgelegd op 136,92 euro.

• Laatste cao in het rijtje was die rond de bijdrage van het sectorpensioen en datum voor indiening vrijstelling 2020. Deze cao legt vast hoeveel het percentage bedraagt dat er in elk kwartaal ingehouden wordt voor het sectorale pensioenfonds: de effectieve bijdrage is 0,23 % (inclusief 8,86% rsz-bijdrage) per kwartaal of 0,46 % (inclusief 8,86% rsz-bijdrage) voor het derde en vierde kwartaal 2020.

Naar de stembus!

Naast VIA-akkoorden en cao’s stond 2019 ook in het teken federale, gewestelijke en Europese verkiezingen. Naar aanloop hiervan organiseerden we een interactief verkiezingsdebat met 5 kandidaten voor het Vlaams parlement.

Focus? De socioculturele sector in haar rol als werkgever. Want, we mogen dan misschien niet winstgedreven zijn, dat is nog geen reden om onze economische impact te onderschatten. Sociocultureel werk is in Vlaanderen en Brussel goed voor een tewerkstelling van 25.000 werkkrachten, en dan hebben we het nog niet eens gehad over die 500.000 schitterende vrijwilligers. Cijfers die alleen maar in stijgende lijn gaan trouwens, want het aantal jobs groeit in onze sector al meer dan een decennium lang sneller dan gemiddeld. We vroegen de kandidaten naar hun visie op het omarmen van de social profit als volwaardige partner in het sociaal overleg, het scheppen van een kader voor duurzame overheidsfinanciering en hoe we de sociale economie een boost kunnen geven.

We stelden op dat debat onze ideeënbundel #sensationeelsociocultureel voor. Hiermee wilden we de nieuwe Vlaamse regering inspiratie bieden. Inspiratie om oplossingen te vinden voor hindernissen en uitdagingen die socioculturele werkgevers en sociale ondernemingen ondervinden. Een grootschalige bevraging bij onze leden vormde de ruggengraat van deze publicatie.

Gewapend met deze publicatie trokken we naar partners en kabinetten en dat loonde: zo werd aan ons verzoek voldaan om innovatieprojecten van Vlaio toegankelijk te maken voor onze sector. Dat stelt ons niet alleen in staat om bestaande producten en diensten te versterken en uit te rollen, we kunnen daardoor ook nieuwe dienstverleningen ontwikkelen en implementeren. In beide gevallen doen we dat samen met partijen die nu al deel uitmaken van het Vlaio-econetwerk.

En hoe zat het in de sociale fondsen?

Ook daar bewoog er in 2019 heel wat:

• De acties rond instroom en doorstroom in de socialprofit, zoals deeltijds leren-deeltijds werken en VIA Vorming Hogerop, gingen verder
• Specifiek voor de socioculturele sector voorziet het akkoord een bijkomende werkgeversbijdrage van 0,10% voor het fonds risicogroepen. Hiermee gaat het fonds projecten opzetten om het welzijns- en loopbaanbeleid in de sector te versterken. Op dit nieuwe project rond loopbaan-, welzijn- en preventiebeleid op maat van de socioculturele sector, dat van start ging in het najaar 2019, tekenden al 34 organisaties in, goed voor zo’n 10.000 tot 50.000 euro aan steun.
• Een andere actie specifiek voor onze sector, is de taalondersteuning voor werknemers met beperkte taalvaardigheid Nederlands. Deze ondersteuning werd verhoogd naar 90 euro per uur.
• In de fondsen sociale maribel ten slotte, die als doel hebben om bijkomende arbeidsplaatsen te realiseren in de social-profitsector, verhoogden we de maximale toekenningen naar respectievelijk 44.500 euro en 41.000 euro in PC 329.01 en PC 329.03.